ABS : feiten en wetenschap

Defensief rijden, assertief rijden, veilig rijden, vaardig rijden, bochtjes pikken, remmen totdat de voorband begint te zingen. Daar gaat het over: over écht Goed Motorrijden verdomme. En niks anders.
Post Reply
User avatar
Muug
Posts: 11713
Joined: 17 Oct 2009 13:04

ABS : feiten en wetenschap

Post by Muug »

Wetenschap en KNMV
Raketman heeft me even wat grafieken doorgemaild met remmetingen die door de KNMV zijn uitgevoerd. Het zijn behoorlijk interessante grafieken waar veel uit geleerd kan worden.
Image
Bovenstaande grafiek is een hele mooie en komt van een professionele motorrijder (wellicht iemand zoals Johan VROM) die een remproef gedaan heeft met een Fireblade die geen ABS had, op nat wegdek en enkel met de voorrem. . Je ziet er een heel pak dingen op. Je ziet bvb. duidelijk dat er al bijna een halve seconde verloren gaat aan het initi?le aanleggen van de remmen alleen al ! Aan 72km/uur (=72000m/3600sec) is dat meteen een verlies van 10 meter ! En dan heb ik nog niet eens de standaard reactietijd van 1seconde gerekend want da?s nog eens 20meter erbij. Dus er zou in het ?echt? aan 72km/u al dertig meter verloren zijn eer de remmen ?cht beginnen te vertragen! Behoorlijk beangstigend, niet? Verder zie je dat het een kleine vier seconden ? 3.65 sec - duurt eer hij stilstaat. Verder zie je ook dat hij de remdruk geleidelijk opbouwt en rond seconde 3.2 wordt de maximale remkracht ? en dus remvertraging (a) ? behaald : iets meer dan 9 m/s? is de remvertraging. Geef toe, je had niet verwacht dat je op nat baanvak ZO hard kon remmen ! Dit is quasi even hard als op droog ! Deze grafiek toont h??l mooi aan dat je in de regen - mits goed aanleggen - toch extreem hard kan remmen zonder je wielen te blokkeren ! Dat heb ik in vroeger jaren ? toen er nog gereden werd op roadbooks en een afslag regelmatig net wel of net niet werd gemist? goed kunnen gebruiken.
De 2de grafiek dan, van aan BMW K75, enkel voorrem, op DAB (dichtasfaltbeton)
Image

Het is dezelfde rijder als daarnet. Ook hier zie je heel mooi dat er een zekere tijd nodig is om de remmen te laten aangrijpen. Dan volgt een mooie opbouw van de remdruk ? en remvertraging ? en na 3.3 sec staat de rijder dan stil. Quasi identiek dus aan de CBR-grafiek. De maximale remvertraging ligt hier wat hoger dan bij de Fireblade, dat komt omdat het wegdek nu droog is natuurlijk.
De 3de grafiek is ook door diezelfde man gemaakt, met dezelfde moto, ook op droog beton, maar deze keer NA TRAINING !
Image

Wat met??n opvalt is hoe snel er naar die maximale remkracht gegaan wordt. Dat komt omdat de rijder heeft kunnen oefenen. Hierdoor kent hij niet alleen de remmen van zijn motorfiets beter, maar hij weet daardoor ook hoeveel grip het wegdek geeft. Dat laat hem toe om sneller maximaal te remmen en daardoor legt hij natuurlijk ook een pak minder meters af. Minder kans om dus op dat obstakel te knallen. Je ziet ook mooi dat hij de blokkeergrens van het voorwiel meermaals bereikt. Je begrijpt wellicht wel dat je op de openbare weg (OW) nooit tijd hebt om te oefenen. Het moet van de eerste keer goed zijn. Dat is natuurlijk onmogelijk, al was het maar omdat je in een noodsituatie geheel reflexmatig reageert. Het is d??r dat ABS enorm levensreddend is : het ABS neemt het van je reflexen over en gaat meteen naar die maximale remvertraging, daarbij rekening houdend met de staat van het wegdek. Vooral in ons landje met zijn rotte wegen is dat zeer belangrijk.
Nu, voorgaande grafieken werden samengesteld met een professionele rijder aan het roer. Je ziet hoe zelfs deze pro zijn remdruk ?opbouwt?. Hij ?zoekt? de maximale remvertraging en vindt die ook, en behoorlijk snel zelfs ! Het is een beetje spijtig dat we geen grafiek hebben van een beginnend motorrijder, maar we weten wel zo?n beetje hoe die er zou uitzien : de opbouw zou v??l langzamer zijn en de maximale remvertraging zou ook een h??l pak lager liggen vanwege de beginner zijn blokkeervrees.
Maar bij de KNMV hebben ze iets ?nders gedaan, iets vrij leep. Ze hebben de voorrem wat aangepast en voorzien van een stelschroefje. Dankzij dit schroefje kan het remhendel niet maximaal worden ingetrokken, en daardoor blokkeert het voorwiel n?t niet. De beginner was daarvan op de hoogte en hem was gevraagd van opnieuw zo hard mogelijk te remmen. Met dit als gevolg:
Image

Doordat hij niet meer bang is om zijn voorwiel te blokkeren, schiet hij ? na het aanleggen van de remmen (=het wegnemen van de speling uit het remsysteem) ? meteen naar de maximaal mogelijke remvertraging. Het voorwiel blokkeert niet. En zo leert de beginner dat er verdomd hard geremd kan worden zonder gevaar voor eigen leven !
Maar de beginner blijft een beginner natuurlijk. Dus als hij niet zeer veel oefent op hard remmen, dan zal hij nog vele duizenden kilometers rond rijden met uiterst ineffici?nte remmen, en dus potentieel zeer gevaarlijk zijn voor zichzelf en anderen. Daarom opnieuw is het zo handig om ABS op een motorfiets te hebben. Het schenkt de rijder vertrouwen, waardoor deze automatisch beter ? lees harder en sneller ? zal remmen wanneer het nodig is. De kans dat hij ? zoals sommigen suggereren ? steeds opnieuw zonder nadenken die rem gaat toehakken is relatief klein, om de simpele reden dat het helemaal niet comfortabel is om altijd en overal noodstops te doen. En het zou tot absurde taferelen leiden ook.
Zo, nu weten we hoe krachtig een voorrem kan zijn. Maar hoe zit het nu met de achterrem? Dat zie je in deze grafiek, met een BMW K75 gedaan, en het ABS is nu wel degelijk in werking.
Image

Ook hier weer de typische 0.4 seconden om de speling uit het remsysteem te halen, en dan hop springt de remvertraging naar zo?n 4m/s?. Dat is maar half zoveel als vooraan ! Een mooi bewijs dat de voorrem de krachtigste rem is, iets waar beginners meestal dik in de fout gaan.
De grafiek is ook leuk omdat het een heel mooi ABS-voorbeeld is. Een ABS-grafiek begint nl altijd met een piek die hoger is dan gemiddeld, hier hangt de remvertragingspiek rond zo?n 6m/s?, om dan gedurende de hele ABS-werking net onder die piek te blijven: pulsen dus van 3.5 ? 4.5m/s? die verlopen naar kleinere pulsen rond de 5m/s?. ABS gaat dus ? gemiddeld - effectief net ietsje minder hard remmen dan er maximaal geremd zou kunnen worden. Dat verschijnsel is de oorzaak van de mythe dat geoefende rijders harder kunnen remmen dan een moto-met-ABS. Zeker in de jaren ?80 toen ABS heel lomp was, was dat mogelijk, maar met de extreem snelle processoren van vandaag, de gevoelige sensoren, de v??l betere computerprogramma?s en de v?le factoren ook waarmee tegenwoordig wordt rekening gehouden, lijkt het mij onmogelijk om een moto-met-ABS nog uit te remmen.
Goed, tot zover moto?s met remmen die los van elkaar werken. Want natuurlijk bestaan er ook motorfietsen waarin beide remmen aan elkaar gekoppeld zijn. Een halve eeuw geleden was er bvb al Moto Guzzi met hun integraal remsysteem : de rempedaal bediende niet alleen de achterrem maar ook de voorrem ! Ook Honda heeft al meerdere decennia hun DCBS (Dual Combined Brake System) waarbij het activeren van de voorrem ook de achterrem inschakelt. En omgekeerd. Op die manier worden beide remmen tegelijk ingeschakeld, en dat leidt natuurlijk weer tot nog kortere remafstanden en remtijden. Hierna volgen twee grafieken waarbij een moderne Pan European werd ingezet.
In de eerste grafiek wordt er met beide remmen geremd:
Image

Op drie seconden staat staat de moto stil ! Da?s bijna een seconde sneller dan in de vorige grafieken. Maar het leukste zien we in de laatste grafiek:
Image

Wat zien we : de typische 0.4 seconden die dienen om de speling uit het remsysteem te halen, een extreem snelle opbouw naar de blokkeergrens wat wijst op werkend ABS, en stilstaan op iets minder dan vier seconden. Het grote verschil echter met de vorige grafiek is dat nu ?nkel het rempedaal werd bediend! En dankzij het integrale remsysteem krijg je een krachtige remvertraging van 10 m/s? ipv een zwakke 4m/s?.

Kan je een voertuig met ABS uitremmen?

Goed, tot zover de grafieken van de KNMV. Ik zou nog even willen terugkeren naar de kwestie of een moto/auto zonder ABS sneller kan stilstaan dan m?t ABS. Velen geloven daarin. Zuiver wetenschappelijk kunnen we inderdaad stellen dat je zonder ABS harder kan stilstaan dan m?t. M??r dat kan ?nkel in ideale omstandigheden! Dus met een rijder die de nodige tijd en runs krijgt om wegdek en remmen te leren kennen. En waarom kan dat dan? Wel, onderstaande grafiek toont dat mooi :
Image
(http://farnorthracing.com/autocross_secrets9.html)

De auteur zegt het ook: ?On concrete, with race tires on, I could consistently outbrake the ABS system.?. M?t racebanden dus?
Maar de auteur zegt ook iets h??l erg belangrijks : ?The opposite is true in the wet or if you find yourself needing a steering input during hard braking; In these cases, the wheel locks much more easily and the ABS is capable of far finer control than the driver. Plus the ABS can control individual wheels (or pairs of wheels in older systems) where the driver cannot. In low-grip conditions, the ABS is going to be better than any driver.?
Vrij vertaald : in het nat is ABS onoverwinnelijk omdat het de remmen veel beter en verfijnder kan bedienen dan gelijk welke rijder ?n omdat ABS perfect in staat is om beide wielen tegelijk onder controle te houden.
Verder wijst de auteur er ook fijntjes op dat je dankzij ABS geen vierkante banden meer hebt, omdat de wielen blijven rollen ? zij het schoksgewijs. En da?s ook weer mooi meegenomen.

Remvertragingen op diverse wegdekken

Op deze site (http://www.dirkchristiaens.be/hoofdstuk1.htm) vinden we veel info over maximale remvertraging op diverse ondergronden. Zoek daarvoor de paragraaf ?Remvertraging van voertuigen?. De auteur is een ingenieur die als expert optreedt bij verkeersongevallen en dus de snelheden van de betrokken voertuigen moet inschatten. Er staat veel te lezen maar ik geef hier gewoon een rijtje van de remvertragingen:
? op droog beton of asfalt wegdek : 7 ? 8 m/s? => We weten uit de grafieken van de KNMV dat het best wel mogelijk is om hogere remvertragingen te bereiken, met goeie banden, op een goeie weg en met een goeie chauffeur?
? op nat beton of asfalt: afhankelijk van hoeveelheid water : zonder ABS-remmen 4 ? 6 m/s? ; met ABS-remmen : 7 ? 7,5 m/s? => dat wisten we al uit de grafieken van de KNMV!
? op natte kassei met ABS : 5,5 ? 6 m/s?.
? op nat gras : ca 2 m/s? => dat weten we allemaal natuurlijk
? op sneeuw : ca. 1,5 m/s? . => Nauwelijks remmen dus ! Leuk weetje : Om een zelfde stopafstand te bereiken als aan 50 km/u op droog wegdek mag men in de sneeuw niet sneller rijden dan ca. 27 km/u.
Deze getallen worden dus door de expert gebruikt om zijn diagnoses te kunnen doen.

ABS : sturen of niet?
Kan er met ABS gestuurd en dus uitgeweken worden of niet? Dat is ook een kwestie die bij veel mensen nog niet voldoende genuanceerd is.
Bij wagens is het duidelijk: ABS laat toe om uit te wijken. Dat kan omdat die wagen stabiel op zijn vier wielen staat en er kan perfect van richting verander worden wanneer het ABS zijn werk doet.
Bij moto?s was het jarenlang ook duidelijk : ABS laat NIET toe om uit te wijken. Alle grip die de motorbanden kunnen bieden worden gebruikt om maximaal te remmen. Er is g??n grip op overschot om nog efkes schuin te gaan en uit te wijken. ABS bij motorfietsen diende eenvoudigweg om rechtop te blijven tijdens je noodstop. Dat liet je toe om te blijven remmen tot op het uiterste einde. Zonder ABS ging je op je bakkes en een schuivende moto glijdt v??l verder dan een hard remmende moto.
Maar alles evolueert, en zo ook de ABS-systemen. Sinds twee, drie jaar zijn de ABS-systemen in staat om rekening te houden met de hellingshoek van de moto. Op hellingshoek registreert dit slimme ABS de mate waarin de banden zijwaarts wegslippen en het zorgt er voor dat de remdruk mindert als er teveel zijwaartse slip optreedt. Dus met deze motorfietsen moet het dan ook mogelijk zijn om tijdens een noodstop uit te wijken zonder schadelijke gevolgen. Binnenkort zullen we daarvan de eerste filmpjes wel op het internet kunnen vinden.

ABS verplicht vanaf 2016 op nieuwe moto?s: goede of slechte zaak?
Wel, na al deze informatie denk ik dat het antwoord heel simpel is : het is een goede zaak. Iedereen gaat er baat bij hebben : ervaren rotten en beginners, de chauffeurs en de andere betrokkenen. Want iedereen zal harder kunnen remmen en daarbij gaat alles beter onder controle zijn.

Toemaatje :
http://www.koac-npc.com/Flex/Site/Downl ... x?ID=12228 Een artikel over waarom nieuwe wegen slechter remmen en hoe men de stroefheid van wegdek meet.

User avatar
F M
Posts: 5035
Joined: 26 Oct 2009 21:45

ABS : feiten en wetenschap

Post by F M »

Zeer mooi! Goed opzoekwerk ! :thumbsup:

Maar ik zou ik niet zijn als ik geen bedenking heb:
Muug wrote:ABS : sturen of niet?
Sinds twee, drie jaar zijn de ABS-systemen in staat om rekening te houden met de hellingshoek van de moto. Op hellingshoek registreert dit slimme ABS de mate waarin de banden zijwaarts wegslippen en het zorgt er voor dat de remdruk mindert als er teveel zijwaartse slip optreedt. Dus met deze motorfietsen moet het dan ook mogelijk zijn om tijdens een noodstop uit te wijken zonder schadelijke gevolgen. Binnenkort zullen we daarvan de eerste filmpjes wel op het internet kunnen vinden.
Om te kunnen sturen moet je kunnen tegensturen, oftewel (meer) druk uitoefenen op de stuurhelft aan de zijde waar je naartoe wil. Wanneer je 100 % remt, word je naarvoor geduwd op de motor. Je kan enkel op de motor blijven doordat je je met beide armen afzet tegen je stuur. Probeer dan maar eens op ??n stuurhelft (nog) meer druk te zetten. Het gaat je niet lukken.

Opgelet, ik heb het over vol remmen wanneer je rechtuit aan het rijden bent.
En zelfs Bas heeft dat gezegd bij ??n van zijn laatste opmerkingen in het ABS-draadje...
I am confused. Oh no, maybe not!

User avatar
OzzePaa
Posts: 2380
Joined: 03 Jul 2014 12:24

ABS : feiten en wetenschap

Post by OzzePaa »

Heldere uiteenzetting :!: :headbang:
Theoretisch maakt Muug's uitleg rond tractie/grip (want dat is het cruciale in dit verhaal) het dus mogelijk te sturen/ontwijken tijdens het vol-rechtuit-remmen met ABS/MSC tussenkomst.
Maar de praktische kant ervan zoals FM aanhaalt : dat je ?berhaupt ook fysiek de bewegingen moet kunnen doen om die evasive action te bewerkstelligen, is toch een eerste vereiste zou ik dan ook denken.
Misschien dat het mogelijk is in combinatie met trachten tegensturen en de motor met de kni?n/heupen op hellingshoek duwen teneinde het ontwijkmanoeuvre in te zetten ... :?: :ermm: :unsure: :dontknow: :confused2:
TE is nooit goe ... alleen in TEgoei en TEvreden ......................................... en TEquilla

Bas
Posts: 234
Joined: 01 Mar 2015 17:41

ABS : feiten en wetenschap

Post by Bas »

F M wrote: Opgelet, ik heb het over vol remmen wanneer je rechtuit aan het rijden bent.
En zelfs Bas heeft dat gezegd bij ??n van zijn laatste opmerkingen in het ABS-draadje...
Eindelijk, ik zeg dat al heel de tijd.
MAAR, je moet goed kunnen rijden om niet van de motor afgesmeten te worden als je vol in de remmen gaat in een bocht.
ABS is 1 ding, je rechtop houden is een ander.
ABS op een motor is verre van zo goed als voor de gemiddelde automobilist, er zijn te veel factoren die bepalen of je onderuit gaat of niet.
Ik ben voor ABS op een motor, maar tegen ABS op een examen motor.
Een auto heeft 4 wielen, een motor niet.
Zonder ABS kan je harder remmen op droog asfalt, maar met een motor is ABS enkel zinvol bij regen en dan nog heb je er niks aan als je in een bocht zit.
ABS met 4 wielen is geweldig, maar ABS met 2 wielen is onzeker, rechtuit op nat asfalt ja, in een bocht? Denk het niet.

User avatar
Raketman
Posts: 1254
Joined: 20 Oct 2009 19:08

ABS : feiten en wetenschap

Post by Raketman »

Bas wrote:Zonder ABS kan je harder remmen op droog asfalt, maar met een motor is ABS enkel zinvol bij regen en dan nog heb je er niks aan als je in een bocht zit.
ABS met 4 wielen is geweldig, maar ABS met 2 wielen is onzeker, rechtuit op nat asfalt ja, in een bocht? Denk het niet.
Ik snap niet waar dat "zonder ABS remt korter op droog wegdek dan met ABS" maar vandaan blijft komen...het is allang bewezen en geklasseerd dat zulks enkel kan bij een toprijder, in gecontroleerde en perfect voorbereide/ingeoefende situaties. Laat ik optimistisch zijn en dergelijke situaties een aandeel geven van 0,1% van de voorkomende realistische gevallen. Waarom de extreme uitzondering dan door sommigen nog steeds als regel wordt beschouwd zal mij een compleet raadsel zijn.
Nil volentibus arduum

User avatar
Raketman
Posts: 1254
Joined: 20 Oct 2009 19:08

ABS : feiten en wetenschap

Post by Raketman »

Aja @muug : de geest van Dries Hop waart hier voelbaar rond :mrgreen:
Nil volentibus arduum

User avatar
Muug
Posts: 11713
Joined: 17 Oct 2009 13:04

ABS : feiten en wetenschap

Post by Muug »

ah, ik was die gast zijn naam vergeten. Merci ! :thumbsup: Geef toe, het werd eens tijd dat die info verspreid werd.

Post Reply