Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Defensief rijden, assertief rijden, veilig rijden, vaardig rijden, bochtjes pikken, remmen totdat de voorband begint te zingen. Daar gaat het over: over écht Goed Motorrijden verdomme. En niks anders.
Post Reply
User avatar
Muug
Posts: 11763
Joined: 17 Oct 2009 13:04

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by Muug »

Jullie zullen het allemaal wel al gemerkt of meegemaakt hebben: sommige banden gaan na x aantal duizend kilometers beginnen "cuppen". Dat wilt eenvoudig weg zeggen dat de profielblokken van je banden "schuin" beginnen af te slijten, en wel op een heel systematische manier. Bekijk je dan een profielblok die zich van boven op je band bevindt, dan zal je zien dat die profielblokken erg typisch zwaar zijn afgesleten aan de zijde die het dichtst bij het motorblok is, de "achterkant" van dat blok zeg maar. De "voorkant" van dat profielbok, wijzend in de rijrichting van de moto, is nog het meest hoekig.
Een extreem voorbeeld vinden we hier : Image
Het is een zwaar afgesleten voorband - een BT-020 om precies te zijn - duidelijk gebruikt op circuit. Je ziet h??l erg goed dat ??n kant van de profielblokken omhoog staat, het zonlicht doet de randjes mooi oplichten.

Hoe komt dat nu? Wat is de verklaring? Wel, in ??n woord valt dit fenomeen toe te wijzen aan "wielslip". Maar ietsje meer uitleg is natuurlijk wel "fun". ;-) Goed, om te beginnen even zeggen dat een gewoon rollend wiel (motor in neutraal of koppeling ingetrokken) vrij is van krachten. Tenminste, we negeren hier even voor het gemak de zwaartekracht, allerlei afremmende effecten door wrijving en we laten de moto gewoon rechtdoor gaan. De moto rolt dus en de wielen rollen mee. Dan hebben we g??n, dus 0% wielslip. Stel nu dat we gaan remmen. We knijpen de remmen toe, die trachten het wiel te doen vertragen en dat gebeurt dus ook wel degelijk. Maar zoals ??n wet van Newton zegt : een voorwerp dat in beweging is wilt in beweging blijven, dus de moto wilt echt wel nog effe doorgaan aan die snelheid! Terwijl de remmen de boel net willen tegenhouden.... Uiteindelijk resulteert het remmen ertoe dat het voorwiel (in dit geval) effectief minder snel zal draaien dan wanneer het gewoon zou rollen. Je begrijpt dat dat enkel kan wanneer het wiel in zekere mate doorslipt !!! Over hoeveel percent dat kan door slippen kan ik straks nog wel iets zeggen, maar onderstaande tekening bewijst heel mooi wat er met het rubber op je band gebeurt bij het remmen :
Image
(bron: http://www.mosac.eu/veilig-motorrijden/ ... ij-remmen/)
Het wiel op de tekening hangt aan een moto die van rechts naar links rechtdoor rijdt. Daardoor draait het hier in tegenwijzerzin. Er wordt geremd en het wiel ondergaat wielslip. Nu moet je het volgende scenario stapsgewijs inbeelden: 1) de moto rijdt snel. 2) het wiel draait snel, 3) de rem wil dat wiel langzamer doen draaien ,4) de moto wilt daarentegen snel blijven gaan, 5) je krijgt dus een snelle moto met een trager draaiend wiel, 6) het rubber dat tegen de grond wordt gedrukt bijt zich enerzijds vast in het wegdek, maar wordt anderzijds door de moto voorwaarts gedrukt, 7) daardoor vervormt het blok tot een kromme parallellogram 8) in de tekening zie je ook heel mooi dat de "voorkant" van het blok in contact is met het wegdek en de "achterkant" van het blok krult omhoog. Die slijt daardoor natuurlijk minder af.
Voor wie het nog niet snapt : stel je voor dat je meerijdt met een propvolle bus en je staat in het gangpad. De bus remt. Jij "valt" naar voren omdat een bewegend voorwerp nu eenmaal in beweging wilt blijven, en op je smoel gaan zal effectief ook gebeuren als je je voeten niet even verzet. Op eenzelfde manier "plakken" banden aan de weg, ze moeten vertragen door die rem en hop ze vervormen.

Bij een versnellend wiel gebeurt logischerwijs hetzelfde, maar dan aan het achterwiel. De motor wilt het wiel via de eindoverbrenging sneller laten draaien, maar dat wiel - en de moto die eraan hangt - is content met zijn snelheid en de band bijt lekker in het wegdek. De aandrijving echter is niet te negeren en verplicht het wiel om toch sneller te gaan draaien. En hop, het rubber vervormt weer tot een parallellogram en het wiel gaat weer wat doorslippen. Wat de cupping betreft, die gaat aan het achterwiel het omgekeerde zijn van aan het voorwiel, omdat het versnelt ipv vertraagt. Doe zelf de denkoefening maar eens.

De bandenfabrikanten steken heel veel tijd en geld in de studie van die cupping, want ze willen die zoveel mogelijk voorkomen. Cupping geeft namelijk een onaangenaam gevoel bij het rijden. Dus ze gaan profielen bestuderen en cupping in labo-omstandigheden uitlokken. Behalve dan de Koreaanse en andere Aziatische producenten wellicht, die interesseert dat niet, teveel tijd, teveel research-onkosten...

Nu, als er 0% wielslip bestaat, dan bestaat er natuurlijk ook 100% wielslip. En de fenomenen "blokkeren" en "doorspinnen" heb je ook nog. En over wielslip in de bochten hebben we het ook nog niet gehad. Wel, dat is dan weer voor een volgende keer.

edit: TEGENwijzerzin, merci Koeno

Koeno
Posts: 3199
Joined: 03 Sep 2012 11:01

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by Koeno »

Muug wrote: Het wiel op de tekening hangt aan een moto die van rechts naar links rechtdoor rijdt. Daardoor draait het hier in wijzerzin.
Euhm, Tegenwijzerzin toch?

User avatar
Muug
Posts: 11763
Joined: 17 Oct 2009 13:04

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by Muug »

:yikes:
je hebt gelijk

Koeno
Posts: 3199
Joined: 03 Sep 2012 11:01

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by Koeno »

Ik moet eerlijk bekennen dat ik 10 minuten zitten twijfelen heb of ik hier iets over het hoofd zag ;)

Verder een zeer aannemelijk en interessant verhaal natuurlijk.
al lijkt dit onderwerp mij eerder (in mijn ogen) boerenlogica.
Zonder de ingewikkelde worden had ik er ongeveer hetzelfde idee over ;)

User avatar
Muug
Posts: 11763
Joined: 17 Oct 2009 13:04

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by Muug »

klopt wel, ik heb het in h??l lang en breed uitgelegd. Maar 't kan ook zeer ingewikkeld uitgelegd worden, gelijk ook te lezen is op die site vanwaar de tekening komt.

User avatar
OzzePaa
Posts: 2380
Joined: 03 Jul 2014 12:24

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by OzzePaa »

Ah :!: Toffen topic ... heb ik me de laatste tijd ook weer wat Google-gewijs mee gammuzeerd om daar zicht op te krijgen.

Ten dienen einde was ik efkes geleden hier al dezen topic gestart :pijlr: Onaangepaste Zuinigheid

In verband dus met de rubbers onder Gertruud die ook vree last hebben van cupping, haaietanden, scaloping of hoe je 't ook noemt.

Her en der lees je namelijk dat een slecht afgestelde geometrie of hoe noemt men dat (veerafstelling, in- en uitgaande demping en consoorten) daar in de eerste plek schuld aan is. Elders dan weer tegengesproken door vele andere schrijfsels, zoals bovenstaande heldere uitleg van Muug :thumbsup: Voor mijn "dikke" kan dat echter bezwaarlijk het geval zijn wegens nog maar recentelijk een setje nief, perfect afgestelde, Wilbers onder haar gat.

Door een wat "gematigder" rijstijl (minder fluks bochtjes uitaccelereren en meer freinen inplaats van de vertraging aan motor en versnellingsbak over te laten) te hanteren, zou dit fenomeen ook niet zo sterk/snel de kop op steken ...

That makes sense, want de situatie zoals Muug ze beschrijft (VOORZIJDE van de "blok" is meer afgesleten) zie je dus op het voorwiel : gevolg van het beschreven AFREMMEN ... de achterslof echter heeft de "haaietand", het hoger gedeelte dus, op de leading edge van de "blok" en is dus de ACHTERZIJDE feller gesleten : precies het tegenovergestelde door het accelereren dus.
De "wielslip" zit daar dus in de andere richting. Het verschil is trouwens goed zichtbaar op de foto's in hogergenoemde topic.

De TKC80 en Scout zoals die op de foto's er op deze moment uitzien, rollen inderdaad niet echt comfortabel meer en de achterslof zal vervangen worden voor de MPR-1 ... maar de voorband wil ik eerst eens omgekeerd erop leggen om 'm dus langs de andere kant te laten "cuppen" en nog wat langer mee te gaan :wink:
TE is nooit goe ... alleen in TEgoei en TEvreden ......................................... en TEquilla

User avatar
Muug
Posts: 11763
Joined: 17 Oct 2009 13:04

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by Muug »

ik denk niet dat nen TKC80 een specifieke draairichting heeft, je zou ergens een tekening van 't karkas moeten hebben om dat te zien peis ik. Maar bij crossers wordt het omkeren van de draairichting der banden veel gedaan, want de scherpe kanten geven grip, en de softe niet.
En grote hoge noppen gelijk den TKC gaan idd zeer gemakkelijk cuppen, ook logisch eh.

TRooPER
Posts: 1976
Joined: 19 Oct 2009 11:57

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by TRooPER »

met een pure offroad band, zie je dit fenomeen vooraan veel sneller,
en daarom dat die voorbandjes (als er niet echt een rijrichting is van de band) even van rijrichting mogen gewisseld worden om de velg.

heb dit tijdens een alpentochtje met den Zwetten, al mogen ondervinden, en dat cuppen heeft een bizar gevoel in stuur en tijdens bochtjes. In zeer extreme mate kunt ge dat bijna vergelijken alsof ge over die ribbelkes van een volle witte ('3D') lijn zou rijden
Dream as if you'll live forever. Live as if you'll die today

User avatar
OzzePaa
Posts: 2380
Joined: 03 Jul 2014 12:24

Wielslip - Waarom onze banden cuppen

Post by OzzePaa »

TRooPER wrote:...... en dat cuppen heeft een bizar gevoel in stuur en tijdens bochtjes. In zeer extreme mate kunt ge dat bijna vergelijken alsof ge over die ribbelkes van een volle witte ('3D') lijn zou rijden
Bwah ... voor de moment ga ik er nog de bocht mee om zoals met de Pirelli Angels op den FJR :grin: Vooral bij het vertrekken (stapvoetse snelheid) boddert dat inderdaad een beetje.

@Muug : er staat wel degelijk een (minuscuul) pijltje op de linkerflank van de TKC80 ... Lees her en der dat de blokken aan de voorkant op een andere (sterkere) manier zouden zijn gegoten/vastgemaakt :dontknow: op het karkas ... maar op AdvRider.com hebben er toch al enigste het zonder problemen nog kilomeeeeeeeters uitgehouden. Waarschijnlijk wel nog m??r gebodder int begin voor de "scherpe" kantjes er wat zijn afgesleten.
TE is nooit goe ... alleen in TEgoei en TEvreden ......................................... en TEquilla

Post Reply